ANGELIQUE VAN OMBERGEN
Vorige week was ik te gast in de actualiteits-talkshow ‘De Afspraak’ op Canvas naar aanleiding van een Russisch ruimte-experiment met enkel vrouwen. De Luna Girls, zoals ze genoemd worden, zijn 6 vrouwen die in een capsule voor 8 dagen lang een maanreis gemaakt hebben. Een simulatie wel te verstaan, de capsule bleef aan de grond, maar was wel de ideale setting die wetenschappers toeliet om specifieke zaken nauwkeurig te onderzoeken. Big Sister De Luna Girls zijn 6 jonge vrouwen en allen onderzoeksters met een (bio)medische achtergrond. Ze werken aan het Instituut voor Biomedische Problemen (IMBP) in Moskou, een instituut dat instaat voor wetenschappelijk onderzoek en biomedische begeleiding bij kosmonauten (Russische astronauten). Ze weten met andere woorden heel goed waaraan ze beginnen, waarom ze het doen en wat er nu net zo interessant is om te onderzoeken. Ze werden in isolatie gebracht in een capsule gedurende 8 dagen lang, terwijl ze een 30-tal experimenten uitvoerden en voortdurend gemonitord werden met camera’s in elke kamer. Een beetje zoals Big Brother dus, maar dan met een wetenschappelijk doel én een vrouwelijke touch. Bovendien werd de tijdsduur van de missie heel specifiek gekozen, het duurt namelijk 8 dagen om naar de maan te vliegen, een rondje te maken en terug te komen. Ideaal dus om tijdens deze maan-simulatie te kijken hoe een vrouwelijke crew het ervan afbrengt. Luna girls onder de loep Aangezien het experiment doorgaat in een capsule die op de Aarde blijft, kan het effect van gewichtloosheid niet onderzocht worden. Wel was het doel om heel specifiek te kijken naar allerlei psychologische factoren: hoe reageren vrouwen op isolatie en “opgesloten zitten”? Hoe verloopt de groepsdynamiek tussen vrouwen onderling? Hoe werken ze samen in noodsituaties? Hoe gaan ze om met stress? Wat gebeurt er met hun stresshormonen? Hoe beïnvloeden die andere fysiologische systemen in het lichaam? Hoe worden hun emoties beïnvloedt en ga zo maar door. Bovendien willen de Russische onderzoekers ook bekijken wat de mogelijkheden zijn van telegeneeskunde. Telegeneeskunde is een vorm van medische hulp die ontstaan is door de recente ontwikkelingen in technologie. Eenvoudig gezegd komt het erop neer dat medische zorg toegediend wordt van op afstand, door gebruik te maken van technologie en telecommunicatie. Telegeneeskunde wordt tegenwoordig ook meer en meer toegepast in ontwikkelingslanden waar adequate zorgverlening niet altijd mogelijk of dichtbij is. In se, komt het erop neer dat een dokter via telecommunicatie met een patiënt kan praten, een diagnose kan stellen en instructies geeft voor behandeling. Het verder onderzoeken van telegeneeskunde binnen het ruimtekader is uitermate belangrijk voor toekomstige ruimtemissies wanneer we verder van Aarde zullen gaan (Mars, de maan, …) en geen onmiddellijke toegang zullen hebben tot hulpverlening. Man versus vrouw Los van het cliché dat mannen van Mars komen en vrouwen van Venus, is het verschil in mannen en vrouwen al lang het onderwerp van vele wetenschappelijke studies. Het is nog maar sinds kort echter dat er effectief meer en meer aandacht gegeven wordt aan het verschil in beide geslachten bij ruimtevluchten. Onderzoekers hebben al –beperkt – kunnen aantonen dat zowel tijdens als na een ruimtevlucht mannen en vrouwen verschillen en dit voor verschillende fysiologische systemen: voortplanting (1), cardiovasculair – (2), neurosensorisch – (3), musculoskeletaal – (4) en het immuunsysteem (5). Bovendien zijn er ook verschillen wat betreft gedrag, stress en emoties (6), in analogie met wat we ook hier op Aarde zien. Maar alle studies die reeds uitgevoerd zijn, leiden tot dezelfde vaststelling: er is te weinig data en meer onderzoek is nodig. Het is nu eenmaal een feit dat de ruimte-industrie tot op heden gedomineerd werd door mannen. Als we kijken naar de man-vrouw verhouding in astronauten (alle nationaliteiten), zijn er slechts 15% vrouwelijke astronauten. De Amerikanen alleen hebben een iets hogere verdeling, namelijk 20%, maar wat nog steeds maar 1/5 is (6). De Russen aan de andere kant waren dan wel de eerste die een vrouw de ruimte instuurden (in 1963 al, slechts 2 jaar na Yuri Gagarin), maar sindsdien zijn er maar weinig vrouwen nog de revue gepasseerd. Dit zorgt er voor dat wetenschappers over weinig “vrouwelijke data” beschikken en bijgevolg conclusies maken moeilijk blijft. “Luna 2015” is uniek, in die zin dat het voor de eerste keer een ‘women-only’ onderzoek opgezet heeft binnen ruimte-onderzoek. De eerste stappen naar een reis naar de maan Dit korte experiment was slechts het eerste uit een hele reeks onderzoeken die de komende jaren te gebeuren staan. Zo is er volgend jaar al een 15-dagen durend experiment gepland waarbij men een gemengde groep van mannen en vrouwen in isolatie zal onderzoeken. Dit alles kadert binnen een groter geheel, waarvan dit experiment slechts de start is. Terwijl NASA zijn pijlen richt op Mars, willen de Russische ruimtevaartorganisatie (Roscosmos) samen met de Europese ruimtevaartorganisatie (European Space Agency – ESA) een bemande missie naar de maan sturen in 2029, met mannen én vrouwen aan boord. Binnenkort misschien “Who runs the moon?” in plaats van “Who runs the world?” Bronnen (1): Ronca AE, Baker ES, Bavendam TG et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: reproductive health. J Womens Health,23(11):967-74. (2): Platts SH, Bairey Merz CN, Barr Y et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: cardiovascular alterations. J Womens Health,23(11):950-5. (3): Reschke MF, Cohen HS, Cerisano JM et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: neurosensory systems. J Womens Health,23(11):959-62. (4): Ploutz-Snyder L, Bloomfield S, Smith SM et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: neurosensory systems. J Womens Health,23(11):963-6. (5): Kennedy AR, Crucian B, Huff JL et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: neurosensory systems. J Womens Health,23(11):956-8. (6): Goel N, Bale TL, Epperson CN et al. (2014). Effects of sex and gender on adaptations to space: neurosensory systems. J Womens Health,23(11):975-86. Interessante links Aflevering De Afspraak op Canvas van 30 oktober 2015
0 Comments
Leave a Reply. |
© Angelique Van Ombergen - Alle rechten voorbehouden.